[f.83r]Que quidem quasi epilogando sed abreuiando: Petrus Picardus scribens [[a]] ait. Quoniam non nulli maxime noui auditores compendiosa breuitate letantur: quatuor tantum capitula mensurabilis musice que quidem sunt ipsis nouis auditoribus necessaria: breuiter enodabo. Dictaque
[f.83v]mea arti magistri [Franconis de Colonia necnon et arbor [arbori corr. supra lin.] magistri m.sec. in marg.] [[ol]] Iohannis de Burgundia quantumcumque potero formabo [conformabo corr. supra lin.]. Primum uero capitulum erit de simplicibus figuris. secundum de ligaturis. tercium de pausacionibus: quartum et ultimum fit de modis. Figurarum simplicium: tres sunt species: que tres ramos perficiunt in Iohannis arbore supradicti. longa ut hic [L] breuis aut hic [B] semibreuis ut hic [S] Longa quidem in tres diuiditur scilicet in longam perfectam et in duplicem longam: sic formatam [MX] Longa perfecta ualet tria tempora. Et hoc potest fieri: multis modis Primo si longam longa sequatur tunc prima longa semper est perfecta ut hic
[exemplum deest; text: pater pater omnium]
Secunda fit: longa perfecta: si longam tractulus qui signum perfeccionis dicitur in mediate sequatur [sequantur ante corr.] ut hic apparet
[exemplum deest; text: janamerai]
Tercio si longam sequantur due breues: nulla breui subsequente: ut hic.
[exemplum deest; text: Maria]
Quarto fit longa perfecta: si longam in mediate: tres breues sequantur sola breui eciam non sequente. ut hic. [[sequi sequente ut hic]]
[staff5; text: prebeas auxilium]
Sic patet quot [[n]] modis potest fieri: longa perfecta. Longa inperfecta duobus tantum temporibus: mensuratur. Et potest fieri multis modis. Primo noto. Si longam sola breuis antecedit. licet ipsam longam sola breuis sequatur. uel due uel tres. uel plures ut hic patet
[staff5; text: Gaude chorus.]
Secundo fit longa inperfecta: si longam sola breuis sequatur ut hic.
[exemplum deest; text: A madame.]
Sed si tres pro uno tempore posite tres sequantur ut hic
[exemplum deest; text: Pro nobis exorans]
uel due sequantur tres ut hic.
[exemplum deest; text: Et que de mille]
uel eciam sequantur duas ut hic.
[exemplum deest; text: ne una.]
Cudiuitant liqui quale uie mille. tunc semper ponendus est tractulus: qui diuisionem significat inter tres et tres. uel inter tres et duas uel inter duas et tres: ut
[f.84r]uisum est in exemplis prius dictis. Preterea omnes simplices figure [[p]] plicari possunt excepta semibreui. cui repugnat plica: propter eius figuracionem. longa plicabilis est: dupliciter. ascendendo: et descendendo Ascendendo uero sic [exemplum deest] sed descendendo sic [exemplum deest] Item breuis dupliciter plicatur ascendendo: et descendendo. ascendendo sic: [exemplum deest] sed descendendo sic [exemplum deest] Et in hoc apparent plice simplicium figurarum: et per consequens totum capitulum earundem. Figurarum alia est ascendens: alia descendens. Ascendens dicitur ligatura. quando secundus punctus alcior est primo. ut hic [exemplum deest] descendens uero: econtrario dicitur scilicet quando primus punctus inferior est secundo ut hic patet [exemplum deest] Item ligaturarum tam ascendencium quam descendencium: alia cum proprietate. alia sine proprietate: alia cum opposita proprietate. his tribus differenciis differunt essencialiter ab inuicem omnia principia ligaturarum: ut in magna arte magistri Franconis prius dicti lacius declaratur. Sed a fine duabus tantum differenciis differunt ab inuicem ligature. scilicet perfeccione et inperfeccione. Media uero ligaturarum [[n]] nullas habent differencias essenciales quare omnia media idem dicuntur significare. ut postea apparebit Et secuntur regule: omnium ligaturarum: Omnis ligatura ascendens cum proprietate dicitur: si careat omni tractu ut hic in exemplo declaratur [exemplum deest] Que si tractum habeat a primo puncto descendentem a parte sinistra ut hic [exemplum deest] uel dextra quod magis proprium est ut hic [exemplum deest] tunc sine proprietate dicetur. Item omnis ligatura descendens tractum gerens a primo puncto descendentem: cum proprietate dicitur ut hic [exemplum deest] Quod si careat sine proprietate dicetur ut hic patet [exemplum deest] Item omnis ligatura tam ascendens quam descendens tractum gerens a primo puncto ascendentem: cum opposita proprietate dicetur ut hic [[patet]] [ul m.alt.] [exemplum deest] Item omnis ligatura tam ascendens quam descendens [om m.alt. supra lin.] [exemplum deest] A parte autem finis: tales dantur regule. Omnis ligatura cuius ultimus punctus recte stat supra penultimum: est perfecta ut hic [exemplum deest] uel auerso capite et cum plica ut hic [exemplum deest] Item omnis ligatura. cuius ultimus punctus auerso capite stat supra penultimum sine plica: est inperfecta. ut hic patet [exemplum deest] Similiter omnis ligatura cuius duo ultima puncta in uno corpore obliquo tam ascendente quam descendente commiscentur. ut hic: [exemplum deest] est inperfecta. Sequitur de plicis ligaturarum. Omnis ligatura
[f.84v]plicabilis est: duplicitur scilicet ascendendo et descendendo. plicatur enim ligatura perfecta ut hic: [[descendendo]] ascendendo [exemplum deest] Sed eadem descendendo: sic plicatur [exemplum deest] Similiter uero ligatura inperfecta plicari potest: dupliciter ascendendo: [sic [exemplum deest] sed eadem descendendo add. in marg.] sic plicatur [exemplum deest] Sequitur ualor: omnium quinque differenciarum predictarum. Omnis proprietas: est breuis. Omnis opposita proprietas: est [[breuis]] semibreuis Omnis perfeccio: longa: omnis inperfeccio breuis Omnis media est breuis: nisi per oppositam proprietatem. per accidens semibreuietur. Et hec quinque differencie. in arbore [Respice in scedula. magna m.alt. in marg.] dicti Iohannis subtiliter declarantur. Et nota in ligaturis. longa. breuis. et semibreuis. quantum est de ualore: subiacent regulis simplicium predictarum. Et in hoc secundum capitulum: terminatur. Pausacionum: sex sunt species. prima est pausacio: trium temporum. secunda duorum. tercia unius temporis. quarta duarum parcium unius. quinta tercie partis unius temporis: Sexta et ultima. nullius temporis. sed pocius inmensurabilis appellatur. Causa inuencionis eius fuit. ut ubicumque inueniretur: penultimam significaret esse longam. Pausa trium temporum: tria spacia uel ualorem trium tegit. scilicet cum duobus integris: duo semis. Pausa duorum temporum: duo tegit spacia uel [[una]] unum integrum et duo semis. Pausa uero unius temporis unum spacium tegit: uel eciam [[d]] duo semis. pausa duarum parcium [[u]] unius temporis: duas partes unius spacii tantum tegit. Pausa uero tercie partis temporis: terciam partem spacii [spaciei ante corr.] tegit. Pausa que inmensurabilis dicitur: finis punctorum appellatur. hec enim plusquam [tria add. in marg.] spacia tegit. Et apparent forme earum in exemplo.
Modi secundum magistrum Franconem sunt quinque licet secundum antiquos plures essent. Primus enim procedit es duabus longis ut hic patet
[exemplum deest; text: Bethleem.]
uel ex longa et breui ut hic apparet in exemplo
[exemplum deest; text: O Maria.]
Secundus procedit ex breui. et longa ut hic.
[exemplum deest; text: Marie.]
Tercius procedit ex longa et duabus breuibus
[exemplum deest; text: Marie]
Quartus procedit ex duabus breuibus et longa ut hic
[exemplum deest; text: bone sint]
Quintus et ultimus: fit ex omnibus breuibus et semibreuibus ut hic.
[exemplum deest; text: huonores]
Hec omnia leuiter [patent add. supra lin.] in arbore qui sequitur.